De Bomenridders

Begin deze eeuw ging de gemeente van Vianen over tot het grootschalig kappen van bomen.
Vanuit de bewoners ontstond verzet en een aantal van hen manifesteerden zich als “bomenridders”. Zij hebben getracht het voornemen van de gemeente, om zoveel volwassen en gezonde bomen zonder dringende noodzaak te kappen, tegen te houden. De bomenridders werden gesteund door een groot aantal andere inwoners: er werden 2684 handtekeningen opgehaald.

In de Bomenverordening van 2005 werd bepaald dat een kapvergunning nodig is om gemeentelijke bomen te kappen. In 2009 werd, op voorstel van het college, met een zo kleinst mogelijke meerderheid in de gemeenteraad, een Bomenbeleidsplan vastgesteld. Daarnaast werd de Bomenverordening 2005 vervangen door de “Bomenverordening 2009 Groene Kaart” en kort daarna, in verband met de inwerkingtreding van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht vervangen door de Bomenverordening 2010 Groene Kaart.
Dit betekent dat de vergunningplicht voor de meeste gemeentelijke bomen is vervallen.

Project Buiten Gewoon

In mei/juni 2012 werden de bewoners van de Mariënhof in de wijk Monnikenhof  onaangenaam verrast door het onverwachts kappen van 55 gezonde bomen en het verwijderen van veel ander groen. Het aanzien van de Mariënhof  was ineens veranderd in een kale nieuwbouw wijk.
Dit leidde tot grote commotie. Toen ook nog eens kapvergunningen werden aangevraagd voor het kappen van nog eens 48 bomen in de Mariënhof, dienden 44 bewoners een bezwaarschrift in, met daarbij nog eens een groot aantal ondersteunende handtekeningen van andere bewoners.

Er werden nog acht andere kapvergunningen aangevraagd voor het kappen van 125 bomen in andere delen van de Monnikenhof.
In de Franciscushof werd de kapvergunning aangevraagd voor onder meer bomen die pas in 2008 werden geplant. Ook hier werden 155 handtekeningen opgehaald om de kap tegen te gaan.
Een aantal bewoners uit onder meer de Franciscushof hebben, met voor ogen het schrikbeeld uit de Mariënhof, bezwaar gemaakt tegen de acht vergunningen.

Het besluit om op grote schaal bomen te kappen bleek te zijn gebaseerd op vermeende rioleringsproblemen door wortelingroei en gevaar door wortelopdruk onder bestrating.
Inmiddels is duidelijk gebleken dat deze problemen vrijwel altijd kunnen worden herleid tot jarenlang achterwege blijven van onderhoud aan riolering, bestrating en groen.

Tijdens een gesprek met de wethouder op 10 juni 2013 werd opnieuw het argument riolering in stelling gebracht. Toen dat argument niet overeind kon worden gehouden, verklaarde de wethouder dat zij slechts invulling gaf aan de opdracht van de gemeenteraad: bomen die minder dan 2 meter van het riool staan moeten worden gekapt.  

Eind 2012 begon de gemeente met het op grote schaal kappen van bomen in de Benedictushof en Dominicushof. Deze bomen waren naar de mening van het gemeentebestuur niet vergunningplichtig. Omdat de gemeentelijke regelgeving daar niet duidelijk over was en het gemeentebestuur niet bereid was de bezwaarmakers tegemoet te komen, resteerde nog slechts de mogelijkheid van een gang naar de rechter.
In de eerste rechtszitting op 7 januari 2013 slaagde het gemeentebestuur er niet in de rechter voldoende duidelijkheid te bieden over de rechtmatigheid van de kapplannen. Daarom legde de rechter op 8 januari een algemeen kapverbod op in gehele wijk Monnikenhof.

Tijdens de rechtszitting op 5 maart 2013 heeft het gemeentebestuur de rechter voldoende duidelijkheid kunnen verschaffen over de rechtmatigheid van de kapplannen en werden, nog net voor het begin van het broedseizoen (15 maart), bomen gekapt in de Dominicushof, Benedictushof en Augustinushof en op het parkeerterrein langs de Helsdingse Achterweg.

De Gemeentelijke Commissie Bezwaarschriften kwam tijdens de hoorzitting tot de conclusie dat de onderbouwing van de vier kapvergunningen in de Mariënhof niet toereikend was. De gemeente werd verzocht om de vergunningen nader te motiveren. Daarna adviseerde de commissie om drie van de vier kapvergunningen in de Mariënhof weer in te trekken. Ten aanzien van de vierde kapvergunning (voor de bomen aan de Langeweg) werden de bezwaarden niet ontvankelijke geacht, omdat alle 44 indieners van het bezwaarschrift  meer  dan 100 meter van de te kappen bomen wonen.

Bij de behandeling door de Gemeentelijke Commissie Bezwaarschriften van de bezwaren tegen de acht andere kapvergunningen stelde de commissie eveneens vast dat de onderbouwing van deze kapvergunningen ontoereikend was en verzocht het gemeentebestuur om nadere onderbouwing.

Uiteindelijk heeft het college geen nadere informatie meer kunnen of willen verstrekken aan de bezwarencommissie en heeft  het college besloten alle 12 kapvergunningen in te trekken.
Daarbij werd aangekondigd dat de bomenverordening wordt aangepast en dat daarna opnieuw kapvergunningen zullen worden aangevraagd.

De nieuwe Bomenverordening

Op 9 juli 2013 is met een kleinst mogelijke meerderheid van 9 stemmen (VVD, CDA, Lokaal Alert en de SGP) tegen 8 stemmen (Platform Vianen, PvdA, Christen Unie en D66) een nieuwe  bomenverordening 2013 vastgesteld door de gemeenteraad van Vianen. Op 16 juli 2013 is de verordening bekendgemaakt met de mededeling dat de verordening vanaf die datum gedurende 12 weken (dus tot 28 september 2013) is in te zien op het stadhuis. Daarmee zijn de bomenverordening 2010 en de daaraan gekoppelde Groene Kaart niet meer van kracht

Doordat er geen Groene Kaart meer is, mogen voorlopig helemaal geen bomen meer worden gekapt, omdat het niet duidelijk is voor welke bomen eerst een vergunning moet worden verleend.

B&W moet nu eerst weer een nieuwe concept Groene Kaart laten maken en deze zes weken ter visie leggen. Belanghebbenden kunnen gedurende deze zes  weken  zienswijzen indienen. B&W passen aan  de hand daarvan misschien de Groene Kaart aan en leggen die dan ter instemming voor aan de gemeenteraad. Nadat de gemeenteraad daarover heeft besloten, kunnen belanghebbenden beroep instellen bij de rechtbank en daarbij een verzoek om voorlopige voorziening indienen.

Krachtens de nieuwe verordening en Groene Kaart hoopt de gemeente nog maar voor een klein aantal bomen een vergunning nodig te hebben.  Bezwaren van bewoners (zienswijzen) tegen de concept Groene Kaart gaat  het college zelf afhandelen. Wie het daar niet mee eens is kan alleen nog in beroep bij de rechtbank.

De onafhankelijke Commissie Bezwaarschriften komt er niet meer aan te pas. Het college verhoogt hiermede de drempel (griffierecht en rechtszaak) voor burgers om democratische rechten te doen gelden. Vrijwel alle Viaanse bomen zullen daarna zonder enige vorm van inspraak kunnen worden gekapt.

 Op 19 juli 2013 heeft de Stichting Buiten Gezond in Vianen e.o. gereageerd op de nieuwsbrief van 10 juli 2013, welke huis aan huis is bezorgd in Monnikenhof I en II. In een uitgebreid faxbericht is gereageerd op de wijze waarop wordt bepaald of voor het kappen van een boom een vergunning nodig is.

Voorts is in het faxbericht verzocht te stoppen met het op grote schaal kappen van volwassen gezonde bomen en te beginnen met het planten van nieuwe bomen ter vervanging van alle reeds gekapte bomen.

Gemeente in de fout met nieuwe Groene Kaart

In de week van 2 september 2013 heeft de gemeente in Monnikenhof 1 en 2 (Klaverkamp, Molengraaf , Franciscushof, Augustinushof, Ursulinenhof ) en in Everdingen en Zijderveld Groene Kaarten huis aan huis bezorgd.

In de Molenbuurt werden aankondigingen bezorgd voor informatie-avonden in oktober. Bij de bezorging is veel mis gegaan. In de Franciscushof kregen de bewoners de Groene Kaart voor de Molengraaf e.o. bezorgd.  In de Augustinushof werd de Groene Kaart van de Franciscushof  bezorgd. En ook in de Molenbuurt ging het mis, want daar ontvingen de bewoners van Molenbuurt 1 de post die bestemd was voor Molenbuurt 2.

Bij de Groene Kaarten zat een Nieuwsbrief  waarin vermeld staat dat gebruik moet worden gemaakt van een toetsingslijst die is opgesteld door de Bomenstichting. Deze toetsingslijst was bijgevoegd. Middels het toekennen van punten zou blijken welke bomen beschermenswaardig zijn en op de Groene Kaarten kunnen worden geplaatst. Al snel bleek dat met deze puntenlijst aan vrijwel geen enkele boom in de Monnikenhof het vereiste aantal punten kan worden toegekend.

Inmiddels zijn de bewoners van Molenbuurt 1 uitgenodigd voor een 2e informatie-avond op donderdag 3 oktober 2013 in de Hoeksteen. Bij de uitnodiging is een presentatietekening  gevoegd. Dat is niet hetzelfde als de Groene Kaart. De Groene Kaart voor de wijk is nog niet klaar en wordt later verspreid.

Zonder geldige Groene Kaarten kan de gemeente Vianen het, met het project Buiten Gewoon, beoogde grootschalige kappen van bomen niet uitvoeren.

De gemeente wil snel over nieuwe Groene Kaarten kunnen beschikken en heeft daarom de bewoners een onbillijke korte tijd gegund om te reageren. Bewoners moesten voor 14 september een reactie inzenden.

Omdat  onvoorstelbaar is,  dat de Bomenstichting plannen om zoveel mogelijk bomen zonder inspraak te kappen, zou faciliteren, is het bestuur van de Stichting Buiten Gezond in Vianen e.o. op 9 september 2013 op bezoek geweest bij de Bomenstichting. Daar bleek dat de toetsingslijst niet afkomstig is van de Bomenstichting en dat de nieuwe Viaanse Bomenverordenig strijdig is met de Modelbomenverordeningvan de Bomenstichting. De Bomenstichting heeft ernstige bezwaren tegen de Viaanse toetsingslijst en neemt daar afstand van.

Op 10 september 2013 heeft de Bomenstichting aan wethouder Wijnmaalen om opheldering gevraagd en rectificatie van de nieuwsbrief geëist.

 Op 11 september 2013 de heeft Stichting Buiten Gezond in Vianen e.o. per fax, gericht aan het College van B&W, verzocht om de procedure voor de nieuwe Groene Kaart onmiddellijk te staken.

Zie ook de berichten:

– De financiering van Buiten Gewoon

– Feiten over problemen met de riolering

 – Project Wilhelminastraat e.o.

Het Viaanse college heeft 12 kapvergunningen ingetrokken, onder meer omdat het College de motivering daarvan naar de Commissie Bezwaarschriften niet staande kon houden. Schade, veroorzaakt door boomwortels aan riolering en bestrating, als argument om 173 bomen te moeten kappen, bleek niet aantoonbaar.

Met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur is inzage verkregen in de rioolinspectierapporten en rioolfilms van Monnikenhof 1. Op grond daarvan kan eenduidig geconcludeerd worden dat van problemen met het betonnen hoofdriool door wortels slechts incidenteel sprake is. Slechts op enkele plaatsen zijn wortels in het riool zichtbaar. Soms daar waar niet eens bomen in de nabijheid staan. De beelden op de inspectiefilm in in het vuilwaterriool aan de Ursulinenhof  zijn typerend voor het grootste deel van het rioolstelsel in Monnikenhof  1.

Opgetreden problemen met wortels hebben zich vrijwel altijd voorgedaan bij de PVC-huisaansluitingen, die in de loop van 40 jaar in ongerede zijn geraakt.

Het riool in Monnikenhof 1 is 40 jaar oud en nog grotendeels in tact. Op enkele plaatsen is het riool defect als gevolg van ernstige aantasting door zwavelwaterstof uit het rioolwater, of door verzakking. Daar kunnen wortels en grond het riool binnendingen. De conclusie dat wortels op grote schaal het riool hebben beschadigd of gaan beschadigen blijkt niet gebaseerd op feiten.

Inmiddels heeft ook het gemeentebestuur deze conclusie getrokken.

In de 2e bestuursrapportage 2013, welke is behandeld in de vergadering van de gemeenteraad van 17 december 2013, staat op pagina 23:

Uit de inspecties van het Monnikenhof is gebleken dat hier de riolering met wat plaatselijk herstel en een wat intensiever reinigingsbeheer voor de komende jaren zal voldoen aan de vastgestelde kwaliteit.

Waarom toch het grootschalig kappen van bomen in de Monnikenhof  wordt doorgezet is onbegrijpelijk. Kappen van bomen kost veel geld en draagt niet bij aan gewenste bezuiniging.

Op 28 juni 2013 heeft de Stichting Buiten Gezond in Vianen e.o. (SBGV) op grond van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) de gemeente Vianen verzocht om inzage te geven in de financiële onderbouwing voor de werkzaamheden en aanpassingen in het kader van het project Buiten Gewoon.

Op 12 juli 2013 is het document Kiezen voor Nieuw Beheer 18 mei 2011 van de gemeente ontvangen. Hierin zou de financiële onderbouwing van het groenbeheer zijn te vinden. Niet duidelijk is wie de opsteller is van dit document.

In het document werd geen financiële onderbouwing van het groenbeheer aangetroffen, maar slechts het voornemen om op de jaarlijkse kosten voor het onderhoud groen van 2010 in 2015 30% te bezuinigen.
Wat de kosten zullen zijn van het kappen van grote aantallen bomen en het verwijderen van bloemen en struiken uit plantsoenen en wat dit als bezuiniging moet opleveren is niet in kaart gebracht.

In Kiezen voor Nieuw Beheer 18 mei 2011 wordt verwezen naar Kiezen voor Balans

In Kiezen voor Balans (hoofdstuk 3, blad 7) staat een tabel (versie 2 mei 2011) met budgetten. “Onderhoud groen” kostte in 2010 € 1.446.390.  Voor 2015 staat de taakstelling om het budget te verlagen met  30% ad € 433.917 tot € 1.012.473.
Uit de tabel blijkt ook dat in 2012 het nieuwe budget al met € 408.176 is verminderd tot € 1.038.214. Van de taakstelling van 30 % voor 2015 was in 2012 dus al 28 % bereikt.

Het is  niet duidelijk waarom de gemeente door wil gaan met het kappen van bomen en struiken, bloemen en planten in perken en plantsoenen weg te halen en te vervangen door gras.

Voor 2011 zijn geen bedragen (kosten/budgetten) opgenomen. In de tabel staan wel de gerealiseerde uitgaven voor 2012, terwijl de tabel gedateerd is op 2 mei 2011. Hoe is dit mogelijk?

In hoofdstuk 5.1 ( blad 14, Beheerscategorie Openbaar Groen) staat dat indien areaal wordt omgevormd (sierheesters naar verharding of gras, gazon naar berm), slechte bomen worden gerooid, alle rozen en plantenbakken worden verwijderd en enkele hagen worden dicht gestraat er een beheerbaardere situatie ontstaat.

Het document ”Kiezen voor Balans” staat vol met uitspraken en meningen over hoe het groen van Vianen en de bijbehorende woonkernen eruit zou moeten zien, terwijl er geen enkele financiële onderbouwing voor is gegeven.

Niet duidelijk is hoe de uitvoering van het kostbare Project Buiten Gewoon uiteindelijk bezuinigingen zou kunnen opleveren. In 2012 en 2013 zijn grote bedragen gemoeid geweest met de informatiebijeenkomsten en de bezwaar- en beroepsprocedures. Helaas moet daar ook in de nabije toekomst rekening mee worden gehouden.

De aangegeven bezuiniging blijkt in 2012 al te zijn bereikt, er is dus geen noodzaak om het groen verder aan te tasten. Desondanks gaat de gemeente maar door met de kaalslag.

Er is geen inzage geboden in hoe het bedrag van ruim € 4 miljoen voor het project Buiten Gewoon wordt gefinancierd en evenmin of, en zo ja hoe,  (op oneigenlijke wijze) gelden worden onttrokken uit de reserve pot riolering.

Er is geen rekening gehouden met aspecten als mening van inwoners, leefbaarheid, woonplezier, flora- en fauna wetgeving, vogels, bijen en overige dieren en luchtvervuiling.

Op 29 juli 2013 is opnieuw verzocht de werkzaamheden in het kader van Buiten Gewoon financieel te verantwoorden. Tot op heden is geen inzage gekregen in documenten, waaruit kan blijken dat sprake is van een gezond financieel beheer van bomen en overig groen.

Op 3 december 2013 is een  zienswijze  ingediend n.a.v. het ontwerp bestemmingsplan Hoef en Haag.

In het Kontakt van 28 augustus 2013  maakten B&W bekend, dat vanaf die datum de Ontwerp Landschapsvisie “Oog voor het platteland” van 2 juli 2013 tot en met 8 oktober 2013 ter visie lag.

Op 8 oktober 2013 heeft de Stichting Buiten Gezond in Vianen e.o. een  zienswijze  ingezonden.